Op maandag 10 juli werd bekend dat Marga Minco is overleden. Ze is 103 jaar geworden. Marga Minco werd geboren als Sara Menco op 31 maart 1920. Ze groeide op in een orthodox-joods gezin in Ginneken en Bavel, Brabant. Tijdens de Tweede Wereldoorlog wist ze te ontkomen aan het vreselijke lot dat haar ouders, broer en zus trof. Om haar, en haar werk te eren, heb ik vijf prachtige boeken van haar op een rij gezet.
Over Marga Minco
Marga Minco, geboren als Sara Menco op 31 maart 1920, was een vooraanstaande Nederlandse schrijfster. Ze werd geboren in een orthodox-joods gezin in Brabant en was een overlevende van de Tweede Wereldoorlog, een ervaring die veel van haar literaire werk heeft geïnformeerd. Minco is vooral bekend van haar debuutroman Het bittere kruid uit 1957, waarin ze haar oorlogservaringen beschrijft.
Ondanks haar oorlogsverleden probeerde Minco afstand te nemen van het etiket ‘oorlogsschrijfster’, benadrukkend dat ze niet schreef als slachtoffer, maar simpelweg schreef. Haar werken, gekenmerkt door een opvallende soberheid en zuiverheid van stijl, behandelen diepe menselijke ervaringen zoals angst, eenzaamheid en schuldgevoel.
In de loop van haar carrière heeft Minco meerdere literaire prijzen gewonnen, waaronder de Constantijn Huygensprijs (2005), de Annie Romeinprijs (1999) en de prestigieuze P.C. Hooftprijs (2019). Minco overleed op 10 juli op de respectabele leeftijd van 103 jaar. Haar nalatenschap blijft voortleven in haar werken, die generaties lezers hebben geraakt en geïnspireerd.
5 bekende en prachtige boeken van deze schrijfster
Het bittere kruid. Een kleine kroniek (1957)
Natuurlijk mag één van haar populairste werken niet ontbreken in de lijst. Het bittere kruid. Een kleine kroniek is tevens haar debuutroman. Het boek is een semi-autobiografische kroniek van haar ervaringen tijdens de Jodenvervolging in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het verhaal volgt de lotgevallen van een Joods gezin uit Breda dat, vanwege de Jodenvervolging, naar Amsterdam verhuist. Hier worden eerst de ouders en later ook de ondergedoken broer opgepakt. De hoofdpersoon duikt uiteindelijk onder bij boeren in de buurt van Aalsmeer. Het boek wordt algemeen beschouwd als een klassieker in de Europese literatuur over de Tweede Wereldoorlog.
Een leeg huis (1966)
Dit boek vertelt het verhaal van Sepha, een Joods meisje dat tijdens de Tweede Wereldoorlog moest onderduiken. Na de oorlog probeert ze haar oude leven te herstellen en terug te keren naar Amsterdam, maar wordt geconfronteerd met de complexiteit van het leven na de oorlog. Het verhaal speelt zich af in drie periodes – 1945, 1947 en 1950 – en verkent Sepha’s ervaringen en relaties in deze jaren. Het boek behandelt thema’s zoals de nasleep van oorlog, Jodenvervolging, en de strijd om het leven te hervatten na een traumatische ervaring.
De glazen brug (Boekenweekgeschenk 1986)
De glazen brug is het verhaal van Stella, een Joodse vrouw die de Tweede Wereldoorlog overleeft dankzij een vals persoonsbewijs. Het eerste deel van het boek beschrijft haar leven tijdens de oorlog, inclusief de tragische verdwijning van haar familieleden, haar ervaringen met onderduiken en haar relatie met Carlo, een verzetsstrijder.
Het tweede deel volgt Stella na de oorlog, waar ze worstelt om uit de schaduw van haar valse identiteit te treden, getrouwd is met Reinier maar ontrouw is, en uiteindelijk besluit om de achtergrond van haar valse identiteit, Maria Roselier, te onderzoeken. Het is een reflectie op identiteit, overleving en de blijvende impact van oorlog.
Wist je dat: In 2008 schreef Marga Minco de tekst genaamd, Een sprong in de tijd, voor de traditionele 4 mei-lezing in de Nieuwe Kerk in Amsterdam. Zij zou dit eigenlijk ook zelf voordragen, maar kon dit niet doen omdat ze ziek was. Ze was toen 88 jaar oud. Haar jongste dochter Jessica Voeten heeft de tekst voorgedragen. De tekst kan je hier nalezen
De schrijver. Een literaire estafette (2000)
De Schrijver is een unieke roman, samengesteld uit hoofdstukken geschreven door verschillende bekende auteurs zoals Harry Mulisch, Gerrit Komrij, Adriaan van Dis, Maarten ’t Hart, Remco Campert, Marga Minco, Hugo Claus en Joost Zwagerman. Het verhaal begint met een manuscript van een fictieve auteur, Matthijs de Schrijver, die op mysterieuze wijze op het bureau van een Neerlandicus belandt.
De auteurs worstelen met de taak om het verhaal van de vorige schrijver voort te zetten zonder hun eigen schrijfstijl en identiteit te verliezen. Het boek is een experiment van het overbruggen van verschillende schrijfstijlen en perspectieven, terwijl het een consistente verhaallijn probeert te behouden.
Na de sterren (2015)
Na de sterren is een verzamelbundel van Marga Minco die in 2015 werd gepubliceerd. De bundel, samengesteld door Minco zelf, omvat haar meest geliefde verhalen en kinderverhalen, samen met de roman Een leeg huis. Ook bevat de bundel een persoonlijke tekst van Minco over de namen die zij in haar leven heeft gebruikt. De bundel is verdeeld in twee secties, 1940-1965 en 1968-2007, met daarin in totaal 22 verhalen, waaronder Het voetbad, Het adres, De dochters van de majoor, Terugkeer, De wandelende struik, De stoep, Hier is Moos, Gina’s pijn, De bol en de Bolero, Achter het schot, en Een besluit, naast vele anderen.
