De provincie Zeeland heeft een bijzondere charme, waarbij het water altijd centraal staat, zowel in de geschiedenis als in het dagelijks leven. Van de watersnoodramp tot de strijd tegen de zee, Zeeland heeft een rijke en boeiende geschiedenis. In dit artikel deel ik zeven boeken die Zeeland op verschillende manieren belichten, van historische gebeurtenissen tot persoonlijke verhalen.
De verlossing van Jacob Smallegange – Rinus Spruit
Gerard Stroband, een eenzame zestiger vol innerlijke onrust, besluit een studie te doen naar de hoge zuigelingensterfte in Zuid-Beveland in de negentiende eeuw. Gefascineerd door deze tijd, waarin moeraskoorts heerste en borstvoeding verboden was, verdiept hij zich in het leven van vroedmeester Smallegange. Stroband volgt diens voetstappen langs de dijken en bezoekt zwangere vrouwen in een wereld zonder moderne voorzieningen. Terwijl hij zijn boek over Smallegange schrijft, wordt hij afgeleid door de aanwezigheid van zijn typiste. Haar kleine gebaren fascineren hem, maar als zijn uitgever voorstelt extra passages toe te voegen, weigert hij resoluut, herinnerd aan de woorden van zijn vader.
Zwarte schuur – Oek de Jong
In Zwarte schuur staat het leven van schilder Maris Coppoolse centraal, getekend door een trauma uit zijn jeugd. Op zijn negenenvijftigste, op het hoogtepunt van zijn roem met een tentoonstelling in het Stedelijk Museum, wordt een misdaad die hij als veertienjarige pleegde onthuld in de pers. Zijn omgeving is geschokt. Het verleden in een zwart geteerde schuur op een eiland haalt hem in en drukt zwaar op zijn huwelijk met Fran, dat al onder spanning staat.
Het ruisen van de zee – Catharina IJzelenberg
In Het ruisen van de zee worstelt Anton, een Zeeuwse leraar Nederlands, met de nasleep van de watersnoodramp van 1953. Hij zag zijn vader verdrinken en voelde zich pas vrij na de dood van zijn streng gereformeerde moeder. Jaren later wordt zijn voorspelbare leven doorbroken als Claudia zijn klas binnenstapt. Haar aanwezigheid roept verdrongen herinneringen op aan zijn vaders dood en dwingt hem zijn emoties onder ogen te zien. Catharina IJzelenberg schetst een indringend beeld van de jaren vijftig en zestig en hoe babyboomers vaak worstelden met hun gevoelsleven.
Watersnoodramp
De watersnoodramp van 1953 was een van de grootste natuurrampen in Nederland. Op 31 januari van dat jaar braken de dijken door door een combinatie van een zware storm en springtij. Grote delen van Zeeland, Zuid-Holland en Noord-Brabant werden onder water gezet, met dramatische gevolgen. Duizenden mensen verloren hun leven, en duizenden huizen werden vernield. De ramp had een enorme impact op de regio en leidde tot de bouw van de Deltawerken, een van de grootste waterbouwkundige projecten ter wereld, om de toekomst van Zeeland en andere kustprovincies veilig te stellen tegen de zee.
Broeder, schrijf toch eens! – Rinus Spruit
In Broeder, schrijf toch eens! onderzoekt Rinus Spruit de geschiedenis van zijn familie vanuit zijn ouderlijk huis in Zeeland. Na het verlies van zijn ouders verdiept hij zich in oude brieven, foto’s en documenten vol mysteries. Hij ontdekt verhalen over zijn overgrootmoeder Catharina, die als dienstmeid naar Antwerpen vertrok, en over twee zussen van zijn grootvader die naar Amerika emigreerden. Zijn zoektocht brengt hem naar verre familie in Vlaanderen. Tegelijk reflecteert Spruit op de invloed van herinneringen en het verleden op het heden.
Zeeuws geluk – Carolijn Visser
In Zeeuws geluk keert Carolijn Visser terug naar het Zeeland van haar jeugd. Op uitnodiging van een zorgorganisatie logeert ze op Walcheren en Noord-Beveland, waar ze ouderen ontmoet voor wie het verleden tastbaarder is dan het heden. Ze verzamelt verhalen over de watersnood, klederdracht, strenge kerkelijke tradities en Duitse badgasten, maar ook over het unieke Zeeuwse landschap en dorpscafés. Deze ontmoetingen roepen herinneringen op aan haar eigen jeugd, vol fietsavonturen, vriendschappen en conflicten, voordat ze Zeeland verliet.
Dorsvloer vol confetti – Franca Treur
In Dorsvloer vol confetti volgt Franca Treur het leven van de twaalfjarige Katelijne, die opgroeit in een strenggelovig boerengezin in Zeeland in de jaren tachtig en negentig. Als enig meisje tussen zes broers wordt ze buitengesloten van het boerenwerk en de gesprekken aan tafel. Haar verlangen om erbij te horen botst met haar levendige fantasie en liefde voor verhalen, van Bijbelverhalen tot verboden sprookjes. Katelijne ontdekt dat woorden kracht hebben, soms met onverwachte gevolgen voor haar familie.
De zee kwam door de brievenbus – Selma Noort
In De zee kwam door de brievenbus beschrijft Selma Noort de watersnoodramp van 1953 door de ogen van de 8-jarige Liesje. Terwijl het water stijgt en de storm rond hun huis woedt, vlucht haar familie naar de zolder. De spanning loopt op: zullen ze op tijd gered worden? Het boek verweeft de persoonlijke beleving van Liesje met historische feiten over deze ingrijpende ramp, die grote delen van Zeeland, Zuid-Holland en Noord-Brabant verwoestte.
