Na de tumultueuze gebeurtenissen van het Eerste Tijdperk, waarin heldendom en tragedie hand in hand gingen, breekt er een nieuw tijdperk aan in Midden-Aarde. Dit wordt door Tolkien Het Tweede Tijdperk (the Second Age) genoemd. Het wordt gekenmerkt door heropbouw, ontdekking en de sluipende schaduw van een oude vijand. Dit tijdperk begint rustig, maar leidt uiteindelijk leidt tot nieuwe conflicten. Mensen die de films hebben gezien kennen een deel van dit tijdperk al. In de eerste film krijg je een soort samenvatting te zien van gebeurtenissen die zich afspeelden vòòr LOTR. Deze gebeurtenissen spelen zich voornamelijk af in het Tweede Tijdperk.
Artikelen over de tijdlijn van Midden-Aarde / de wereld van Tolkien
Aan het begin van het Tweede Tijdperk, in S.A. 1, sticht Gil-galad, de koning van de Noldor, een nieuw koninkrijk voor zijn volk in Lindon. Dit is gelegen in het noordwesten van Midden-Aarde. Lindon dient als een toevluchtsoord voor de Elfen die de vernietiging van Beleriand overleefden in het eerste tijdperk. Dit koninkrijk wordt een bloeiend centrum van Elfenkunst en -cultuur. Deze periode zie ik als zeer belangrijk. Het is de overgang tussen de nasleep van de oorlogen in Beleriand naar een periode van rust en herstel. Omdat meerdere elfenhuizen zich hier vestigden, werd het een echte smeltkroes van verschillende culturen.
Lindon staat bekend als een centrum van vrede, schoonheid en culturele bloei, waar de Elfen zich wijdden aan kunst, muziek, en ambacht.
Leuk om te weten: Lindon diende ook als een strategisch belangrijk gebied, vooral vanwege de Grijze Havens (Mithlond), van waaruit schepen vertrokken naar Valinor. De Grijze Havens onderstreepten de blijvende verbinding tussen de Elfen van Midden-Aarde en de onsterfelijke landen in het westen. De Grijze Havens komen aan bod in de laatste film van de Lord of the Rings trilogie.
S.A. 32: De opkomst van Númenor
In S.A. 32 bereiken de Mensen die ontsnapten aan de vernietiging van Beleriand het eiland Númenor, gelegen in de zee tussen Midden-Aarde en Valinor. Dit eiland werd geschonken door de Valar als beloning voor hun hulp in de strijd tegen Morgoth. Dit wordt het thuis van een machtig volk. Elros, de half-elf en broer van Elrond, wordt gekroond tot de eerste koning van Númenor, waarmee een dynastie en een rijk ontstaan dat eeuwen zou duren.
Extra toelichting: Een van de meest fascinerende momenten in de geschiedenis van Midden-Aarde is naar mijn mening de keuze van Elros, de broer van Elrond, om een sterfelijk leven te omarmen. In tegenstelling tot Elrond, die het pad van de Elfen koos en daarmee onsterfelijkheid verkreeg, besloot Elros de lotsbestemming van de Mensen te volgen. Deze keuze was niet alleen bepalend voor zijn persoonlijke lot, maar ook voor het lot van zijn nakomelingen en het gehele rijk van Númenor.
Door te kiezen voor de sterfelijkheid, legde Elros de basis voor de koninklijke bloedlijn van Númenor, een volk dat uniek was door zijn erfgoed dat zowel menselijk als Elfenbloed bevatte. Dit erfgoed verleende de Númenoreanen niet alleen uitzonderlijke wijsheid en kracht, maar ook een bijzondere verhouding met zowel de sterfelijke als de onsterfelijke rijken van Midden-Aarde.
S.A. 500: Herrijzenis van Sauron
Rond S.A. 500 wordt Sauron, de eens trouwe luitenant van Morgoth, opnieuw actief in Midden-Aarde. Na een periode van afzondering volgend op Morgoth’s nederlaag, begint Sauron zijn eigen plannen voor de overheersing van Midden-Aarde te smeden. In tegenstelling tot Morgoth, die vooral door brute kracht en terreur regeerde, koos Sauron voor een meer bedrieglijke aanpak. Hij gebruikte misleiding en manipulatie om zijn doelen te bereiken, wat een nieuwe vorm van dreiging introduceerde in Midden-Aarde. Zijn uiteindelijk doel was niet alleen het heersen over Midden-Aarde, maar ook de vestiging van een orde waarin hij als een goddelijke heerser zou worden vereerd.
Goed om te weten: Zoals je wellicht al verwacht markeert dit jaar niet alleen de terugkeer van Sauron, maar ook het begin van een reeks gebeurtenissen die uiteindelijk zouden leiden tot de grote conflicten van het Tweede Tijdperk. Je kan het zien als een keerpunt dat de relatieve vrede die volgde op het Eerste Tijdperk beëindigde.
S.A. 750: De groei van Eregion
Onder leiding van Gil-galad breiden de Noldor verder uit en vormen het koninkrijk Eregion. Dit is gelegen nabij het Dwergenrijk Moria. Eregion, bekend om zijn prachtige smeedkunsten en vriendschap met de Dwergen, wordt een centrum van ambacht en kennis. Dit trekt uiteindelijk de aandacht van Sauron. De keuze voor de locatie nabij Moria (Khazad-dûm) was strategisch, gezien de rijke mijnen en de nabijheid van de Dwergen. De vriendschap tussen de Elfen van Eregion en de Dwergen van Moria was uniek en vruchtbaar, wat leidde tot een periode van grote voorspoed.
S.A. 1000: De bouw van Barad-dûr
Rond het jaar S.A. 1000 zet Sauron, de duistere heer en voormalige luitenant van Morgoth, zijn plannen voor de overheersing van Midden-Aarde voort door de bouw van Barad-dûr te starten. Deze vesting, gelegen in het land Mordor in het zuidoosten van Midden-Aarde, zou uitgroeien tot een symbool van terreur en de zetel van duistere machten.
S.A. 1200: Pogingen tot corruptie
In S.A. 1200 probeert Sauron de leiders van Eregion te corrumperen. Tegen deze tijd had Sauron zich met succes voorgedaan als Annatar, de Heer van de Giften. Hij was al begonnen met het verspreiden van zijn invloed onder de Elfen, met name in Eregion. Zijn bedoeling was om de Elfen te misleiden en hun vaardigheden te gebruiken voor zijn eigen doeleinden. Gil-galad, de Elfenkoning, vertrouwt hem niet en weigert enige samenwerking. Terwijl sommige Elfen, vooral in Eregion onder leiding van Celebrimbor, werden verleid door Sauron’s beloftes en kennis, bleven anderen, zoals Gil-galad en later Elrond, zeer wantrouwend.
S.A. 1350: Heerschappij van Celeborn en Galadriel
Celeborn en Galadriel, twee prominente figuren onder de Elfen, nemen in S.A. 1350 de leiding over het Elfenrijk Lórien. Onder hun heerschappij wordt Lothlórien een veilige haven voor vele vrije volkeren van Midden-Aarde. De schoonheid en vrede van Lothlórien staan in schril contrast met de groeiende duisternis elders, en dit wordt een symbool van hoop en weerstand tegen Sauron. Ik wil er wel bij opmerken dat de exacte periode niet duidelijk in de teksten vermeldt staat. Ik ga dan ook uit van rond S.A. 1350.
S.A. 1500: De creatie van de Ringen van Macht
Verhuld onder de schijn van een vriendelijke entiteit genaamd Annatar, weet Sauron de Elfen van Eregion te bedriegen en hen te overtuigen om de Ringen van Macht te smeden. Sauron deed zich niet alleen voor als een weldoener, maar positioneerde zichzelf ook als een mentor en brenger van kennis, specifiek gericht op de kunst van het smeden en ambacht. Deze vermomming maakte het mogelijk voor hem om het vertrouwen van de Elfen, vooral die in Eregion, te winnen. Voordat de Ene Ring werd gesmeed, creëerden Sauron en de Elfen samen negentien Ringen van Macht. Dit waren drie ringen voor de Elfen, de zeven voor de Dwergen en de negen voor de mensen.
S.A. 1600: De Ene Ring
Sauron voltooid De Ene Ring rond S.A. 1600. Met de voltooiing van de Ene Ring in S.A. 1600 zijn alle ringen voltooid. Na het voltooiden van deze ring onthulde Sauron zijn ware identiteit aan de elfen, die tot dan toe misleid waren door zijn verschijning als Annatar. Zijn intenties waren meteen duidelijk voor de vrije volkeren van Midden-Aarde. Tegelijkertijd voltooit hij de toren van Barad-dûr. Dit wordt zijn basis vanaf deze plek legt hij zijn donkere wil over Midden-Aarde op. De openbaring van de bedoelingen van Sauron leidde tot de eerste tekenen van verzet tegen zijn macht.
S.A. 1600: Verbergen van de Drie Ringen
Bewust van de ware aard van Sauron en zijn rol in de creatie van de Ringen van Macht, verbergen de Elfen in S.A. 1600 de Drie Ringen. Deze ringen zijn buiten de directe invloed van Sauron gesmeed, om ze te beschermen tegen zijn corruptie. Dit markeert het begin van de Oorlog tussen de Elfen en Sauron.
Leuk om te weten: De ringen die voor de Elfen waren bestemd kregen de namen Narya, Nenya en Vilya
S.A. 1695: Invasie van Eregion
Sauron zet zijn veroveringstocht voort door Eregion binnen te vallen in S.A. 1695. Hij wordt gedreven door zijn verlangen om alle Ringen van Macht in zijn bezit te krijgen. Zijn obsessie met de ringen drijft zijn veroveringsplannen en bepaalt veel van zijn acties gedurende deze periode.Gil-galad was al snel bewust van de dreiging. Hij stuurt Elrond, in een poging het tij van de oorlog te keren, met een leger van Elfen om tegen Sauron te vechten in Eregion,
S.A. 1697: De vernietiging van Eregion
Ondanks de moedige inspanningen van de Elfen wordt Eregion in S.A. 1697 vernietigd. Elrond overleeft de verwoesting en leidt de overgebleven troepen en de vluchtelingen van Eregion naar een vallei ten noorden van Eregion. Hier sticht hij Rivendell (Imladris), een toevluchtsoord dat al snel door Sauron wordt belegerd. De Sindarin naam, Imladris, betekent “diepe vallei van de kloof”. Rivendell is een oase van vrede en schoonheid in een woeste wereld. Elrond Halfelven, de wijze leider van Rivendell, biedt hier onderdak aan reizigers en beschermt hen tegen de gevaren van Midden-aarde.
S.A. 1700: De terugtrekking van Sauron
In S.A. 1700 slagen de Elfen van Lindon en de Mensen van Númenor erin een beslissende slag te slaan tegen Sauron, waardoor hij zich terugtrekt uit Eriador. Deze alliantie markeert een zeldzame maar cruciale samenwerking tussen Elfen en Mensen in hun gezamenlijke strijd tegen de duistere heer. Deze terugtrekking is niet alleen een tactische nederlaag voor Sauron, maar ook een psychologische overwinning voor de vrije volkeren, die hierdoor hoop en moed putten.
S.A. 3209: De geboorte van Isildur
Jaren later, in S.A. 3209, wordt Isildur geboren in Númenor. Isildur zou uitgroeien tot een centrale figuur in de latere geschiedenis van Midden-Aarde, vooral bekend om zijn rol in de laatste alliantie van Elfen en Mensen tegen Sauron en de tragische gebeurtenissen die volgden. Isildur was lid van de koninklijke lijn van Númenor, zoon van Elendil.
S.A. 3261: De ambitie van Ar-Pharazôn
In het jaar S.A. 3261 wil Ar-Pharazôn de Gouden, de laatste koning van Númenor, Sauron vangen in Umbar. De dreigingen van Sauron tegen Númenor en zijn groeiende invloed in Midden-Aarde hadden Ar-Pharazôn ertoe gedreven deze radicale stap te ondernemen. Dit deed hij in de hoop de macht van Sauron eens en voor altijd te breken. Zijn beslissing om Sauron in Umbar te vangen was niet alleen een daad van macht, maar ook van overmoed.
S.A. 3262: Sauron werd gevangengenomen
Ar-Pharazôn slaagt erin Sauron te vangen, die vervolgens als gevangene naar Númenor wordt gebracht. Echter, in plaats van zijn gevangenschap als een nederlaag te beschouwen, gebruikt Sauron zijn sluwheid en macht om de Númenoreaanse geesten te corrumperen. Ar-Pharazôn, gedreven door zijn trots en verlangen om de onsterfelijkheid te evenaren van de Elfen, ziet de gevangenneming van Sauron als een ultieme daad van macht. Echter, wat op het eerste gezicht een triomf lijkt, onthult al snel zijn tragische fout. Sauron, hoewel fysiek gevangen, blijft ongebroken in geest en list
S.A. 3300: Sauron, de Adviseur
Tegen S.A. 3300 ondergaat Sauron een opmerkelijke transformatie in zijn rol binnen Númenor. Hij weet iedereen om zich heen zo erg te corrumperen zodat hij zichzelf opwerkt tot de belangrijkste adviseur van koning Ar-Pharazôn. Deze positie stelt Sauron in staat zijn invloed verder uit te breiden, waardoor hij de culturele en religieuze koers van Númenor drastisch kan wijzigen.
S.A. 3310: De Grote Armada
Op aandringen van Sauron begint Ar-Pharazôn met de bouw van een enorme vloot, bekend als De Grote Armada. Het doel van de vloot is om Aman binnen te vallen en de Valar zelf uit te dagen. Deze daad van overmoed en godslastering zou fatale gevolgen hebben. Je kan dit zien als een fundamentele overtreding van de natuurwetten en de spirituele hiërarchie van Arda. Je kan niet zomaar de orde van de wereld zoals die door Eru Ilúvatar en de Valar is ingesteld uitdagen.
S.A. 3319: Het Einde van Númenor
Wanneer Ar-Pharazôn in S.A. 3319 in Aman arriveert nemen de Valar een drastische beslissing. Ze verwijderen alle paden van Midden-Aarde naar Aman en veroorzaken de ondergang van Númenor. Dit is een catastrofale gebeurtenis die het eilandrijk en veel van zijn inwoners onder de zeeën verzwelgt. De ondergang van Númenor in S.A. 3319 is een van de meest dramatische en tragische momenten in de geschiedenis van Midden-Aarde Deze cataclysmische gebeurtenis, bekend als Akallabêth of de ‘Ondergang van Númenor’, symboliseert de vernietigende gevolgen van menselijke trots en de wens om de grenzen van de eigen sterfelijkheid te overschrijden.
Akallabêth: Een bijzonder verhaal
Ik heb dit stuk uit de tijdlijn van Midden-aarde altijd een van de meest fascinerende gebeurtenissen gevonden. Hieronder lees je een samenvatting van Akallabêth.
De transformatie van de wereld van een platte schijf naar een bol is een belangrijk onderdeel van de mythologie van Tolkien. Dit wordt vooral beschreven in zijn werk “De Silmarillion“. Dit gebeurt in het kader van de Akallabêth, het verhaal van de ondergang van Númenor, dat deel uitmaakt van de “Geschiedenis van Midden-Aarde“, een verzameling verhalen die de bredere mythologische achtergrond van Midden-aarde vormen.
In het begin van het scheppingsverhaal van Midden-Aarde is de wereld, bekend als Arda, plat. Eru Ilúvatar, de enige Schepper, schiep de Ainur, een groep goddelijke geesten. Samen maakten ze een muziek die de wereld en alles erin vormde. De Valar, een subgroep van de Ainur die zich het meest met de wereld bemoeiden, gaven vorm aan Arda en bereidden deze voor op de komst van de Elfen en Mensen.
De verandering van de wereld van plat naar bol vindt plaats aan het einde van het Tweede Tijdperk, als direct gevolg van de trots en ongehoorzaamheid van de Númenoreanen. Onder leiding van hun koning Ar-Pharazôn en aangespoord door Sauron (die op dat moment als gevangene naar Númenor is gebracht, maar invloed heeft gekregen op de koning en veel van het volk), besluiten de Númenoreanen Eru Ilúvatar zelf uit te dagen. Ze bouwen een grote vloot om Aman, het onsterfelijke land waar de Valar wonen, binnen te vallen en de onsterfelijkheid op te eisen die zij geloven dat hun onrechtmatig is onthouden.
Als reactie hierop roept Eru Ilúvatar een grote catastrofe op. Númenor wordt verzwolgen door de zee, en de wereld zelf wordt getransformeerd. De platte wereld van Arda wordt omgebogen en rond gemaakt, waardoor Aman en de onsterfelijke landen worden verwijderd uit het bereik van de sterfelijke rassen. Vanaf dat moment kunnen zeilers die naar het westen varen alleen maar terugkeren naar het oosten, omdat de wereld nu rond is.
S.A. 3320: De stichting van Arnor en Gondor
Na de catastrofale ondergang van Númenor in S.A. 3319, vormt het jaar S.A. 3320 een nieuw hoofdstuk in de geschiedenis van Midden-Aarde met de stichting van de koninkrijken Arnor en Gondor door de Getrouwen, de Númenoreanen die loyaal bleven aan de Valar. Onder de leiding van Elendil de Lange en zijn zonen Isildur en Anárion, vestigen de overlevenden zich in Midden-Aarde.
Sauron, wiens geest ontsnapt aan de ondergang van Númenor, keert terug naar Midden-Aarde en vestigt zich opnieuw in Mordor, waar hij zijn krachten en machten heropbouwt in de duistere toren Barad-dûr
S.A. 3429: Aanval op Gondor
Het jaar S.A. 3429 markeert een cruciaal moment in de strijd tegen Sauron. Hij besluit om Gondor aan te vallen en verovert de stad Minas Ithil. De verovering van Minas Ithil door Sauron is niet alleen een strategisch verlies voor Gondor, maar ook een diepe psychologische klap. Het symboliseert de groeiende macht en invloed van Sauron en de directe bedreiging die hij vormt voor de vrije volkeren van Midden-Aarde. De val van de stad dient als een katalysator voor de formatie van het Laatste Verbond van Elfen en Mensen, een verenigd front gevormd door Elendil, de Hoge Koning van Arnor en Gondor, en Gil-galad, de Hoge Koning van de Noldor-Elfen.
Leuk om te weten: Minas Ithil werd later bekend als Minals Morgul na de veroveringen door de Ringgeesten (Nazgûl) in het Derde Tijdperk. Dit zijn wezens waar Frodo ook veel mee te maken krijgt in zijn latere queeste.
S.A. 3430: Vorming van het Laatste Verbond
De dreiging van Sauron begint serieuze vormen aan te nemen. Als reactie hierop ontstaat het Laatste Verbond van Mensen en Elfen, een machtige alliantie met een belangrijk doel: Sauron verslaan. Isildur, samen met zijn vader Elendil, neemt deel aan deze alliantie, maar laat zijn vrouw en jongste zoon, Valandil, achter in Rivendell voor zijn eigen veiligheid. De vorming van het Laatste Verbond van Elfen en Mensen in S.A. 3430 is naar mijn mening een van de meest iconische gebeurtenissen in de geschiedenis van Midden-Aarde.
S.A. 3434: De Slag van Dagorlad
De Slag van Dagorlad in S.A. 3434 staat bekend als een van de meest epische en beslissende confrontaties in de geschiedenis van Midden-Aarde. Deze veldslag vormt het hoogtepunt van het Laatste Verbond van Elfen en Mensen in hun campagne tegen Sauron. De legers van het Verbond, bestaande uit Elfen, Mensen en dwergen, verzamelden zich op de uitgestrekte vlakte van Dagorlad, gelegen voor de poorten van Mordor, het rijk van Sauron.
S.A. 3441: De val van Sauron
Het gevecht was lang en bloedig, maar uiteindelijk slaagden de legers van de Laatste Alliantie erin door te breken naar de Zwarte Poort en Mordor binnen te dringen, waar ze Sauron belegerden in zijn vesting Barad-dûr. De belegering duurde zeven jaar. In S.A. 3441 bereikt de Oorlog van het Laatste Verbond zijn climax wanneer Sauron zelf het slagveld betreedt. Hij doodde zowel Gil-galad, de laatste Hoge Koning van de Noldor, als Elendil. In een daad van wanhoop en moed gebruikt Isildur, de zoon van Elendil, de scherven van zijn vaders zwaard Narsil om de Ene Ring van de vinger van Sauron af te snijden. Dit leidt tot de nederlaag van Sauron en de tijdelijke verdwijning van zijn fysieke vorm.
Hoewel zijn fysieke vorm werd vernietigd toen Isildur de Ene Ring van de vinger van Sauron sneed, overleefde de Ene Ring wel. Dit vormt de basis vormde voor de gebeurtenissen beschreven (en verfilmd) in In de ban van de Ring / Lord of the Rings. Hier gaan de gebeurtenissen in De Hobbit en De Avonturen van Tom Bombadil nog wel aan vooraf.
Goed om te weten: Voor het schrijven van dit artikel heb ik mijn eigen kennis en studie van Midden-Aarde gecombineerd met diverse andere bronnen. Ontdek je een fout? Mail me dan gerust op; edwin@boekendief.nl. Je mag me ook altijd lastig vallen voor andere Tolkien-gerelateerde vragen, behalve de vraag of een Balrog vleugels heeft (ja, maar ze werken niet). Die beantwoord ik niet meer 😉.
Zelf meer lezen over de geschiedenis van Midden-Aarde?
De afbeeldingen in deze blog zijn afkomstig van hoe ik bepaalde dingen uit het werk van Tolkien voor me zie. Deze zijn tot leven gekomen door Midjourney AI en bewerkt door mij in zowel Photoshop als Lightroom CC.
Wij schrijven onze teksten en reviews als onafhankelijke partij. Daarbij maken we soms gebruik van affiliate links. Meer hierover lees je in ons advertentiebeleid.
