Een van de meest hardnekkige misverstanden rondom het boek Frankenstein van Mary Shelley is dat het Monster de naam ‘Frankenstein’ heeft. Dat is niet het geval. In het verhaal is Frankenstein niet de naam van het Monster, maar de achternaam van de wetenschapper die het Monster creëert: Victor Frankenstein. Ik hoorde een keer met een Halloweenfeest iemand zeggen: “Hé, Frankenstein is er ook”, wijzend naar iemand in een monster-outfit. Om – voor een keer – niet de betweter uit te hangen, heb ik deze persoon toen niet gecorrigeerd. Al had ik dit natuurlijk wel moeten doen 😉. In dit artikel bekijk ik de naamsverwarring rondom Het monster van Frankenstein en verklap ik je de namen die het monster wel heeft gekregen in de afgelopen jaren.
Maar wie is nu echt Frankenstein?
In de klassieker van Mary Shelley is Frankenstein niet de naam van het monster, maar van de ambitieuze wetenschapper Victor Frankenstein die het monster creëert. Het monster zelf is naamloos en wordt door de andere personages vaak simpelweg aangeduid als ‘het monster’ of ‘het schepsel’. Sterker nog, het monster ziet zichzelf (in de originele versie van het verhaal) op een bepaald moment als de ‘Adam’ van Frankenstein, refererend aan het Bijbelse verhaal van de eerste mens.
“I ought to be thy Adam”
Het Monster tegen Victor Frankenstein
Het is dus hoog tijd om de zaken recht te zetten. Frankenstein is de schepper, niet het schepsel. Het monster is een complex wezen dat worstelt met zijn identiteit, maar hij is niet de man die hem schiep.
Een interessante vraag vind ik wel: Wie was het monster? De persoon die het monster uit niet-levende materie schiep, of het monster zelf?
Waar komt de verwarring rond het Monster vandaan?
De verwarring is waarschijnlijk ontstaan omdat het verhaal van Frankenstein en zijn Monster zo iconisch is geworden dat de twee vaak als een geheel worden gezien. Veel mensen kennen het verhaal alleen uit films, stripboeken of van vrienden. Hier is het verschil tussen de schepper (Victor Frankenstein) en zijn schepping (het Monster) niet altijd even duidelijk.
De symbolische betekenis van naamloosheid van het Monster
Het feit dat het Monster naamloos is, kan ook gezien worden als een symbolische daad. Door geen naam te hebben, wordt hij een soort blanco canvas waarop maatschappelijke angsten en ideeën kunnen worden geprojecteerd. Aan de andere kant vind ik het ook grappig dat mensen niet echt om kunnen gaan met een naamloos wezen / iets.
Het Monster heeft veel namen gehad
Door de jaren heen zijn er talloze adaptaties van “Frankenstein” gemaakt. In veel daarvan krijgt het Monster een naam, zoals ‘Adam’ of zelfs ‘Frankie’. Dit draagt bij aan de naamsverwarring maar kan ook gezien worden als een manier om het Monster menselijker te maken.
