In De wereld rond in boeken reis ik de wereld over. Het is de bedoeling dat ik uiteindelijk af ga reizen naar alle officieel erkende landen ter wereld. Dit doe ik niet in chronologische volgorde. Ik doe dit met reisroutes. Thailand is het laatste land van mijn eerste route, dat in teken staat van de reis die ik maakte toen ik 17/18 was: Australië, Nieuw-Zeeland, Singapore, Maleisië en Thailand. In deze laatste blog reis ik af naar Thailand, Land van de glimlach. Ik bekijk de literaire geschiedenis van het land en ga op zoek naar bekende schrijvers die het land heeft voortgebracht. Een erg interessant land op dit gebied! De literaire traditie van Thailand is rijk en gediversifieerd, met invloeden vanuit verschillende hoeken: boeddhistische teksten, koninklijke kronieken, volksverhalen, en moderne literatuur.
Over Thailand
Thailand, voorheen bekend als Siam, is een land gelegen in Zuidoost-Azië. De buurlanden zijn Myanmar, Laos, Cambodja en Maleisië. Het is een constitutionele monarchie met een rijke geschiedenis die teruggaat tot eeuwen voor de moderne tijd. De hoofdstad en grootste stad is Bangkok, een bruisend metropoolcentrum dat zowel moderniteit als traditionele Thaise cultuur belichaamt. De Thaise cultuur is diep geworteld in het boeddhisme en de taal, keuken en kunsten zijn uniek voor het land. Thailand is ook bekend om zijn prachtige natuur, van de bergen in het noorden tot de exotische eilanden in het zuiden. Het is een smeltkroes van tradities, religies en invloeden van naburige landen. Thailand is zo populair, dat het per jaar meer dan 30 miljoen toeristen ontvangt.
Een beknopte literaire geschiedenis van Thailand
De literaire traditie van Thailand is rijk en gediversifieerd, met invloeden vanuit verschillende hoeken: boeddhistische teksten, koninklijke kronieken, volksverhalen, en moderne literatuur. Thailand is een natie die een rijke geschiedenis heeft die zich uitstrekt over vele eeuwen, van de vroege Koninkrijken zoals Sukhothai en Ayutthaya tot het moderne Thailand van vandaag. Deze historische en culturele rijkdom wordt weerspiegeld in de veelzijdigheid van de Thaise literatuur.
Vroege literatuur en Boeddhistische teksten
De vroegste vormen van Thaise literatuur zijn sterk verbonden met het Theravada-boeddhisme, de overheersende religieuze traditie in Thailand. Deze teksten, vaak in het Pali, een taal die meer literair is dan het Urdu, geschreven. Ze omvatten niet alleen religieuze doctrines maar ook verhalen over het leven van Boeddha en zijn volgelingen. Ze vormden het fundament voor het literaire bewustzijn in het oude Thailand.
Wil je meer lezen uit deze periode? Dan raad ik het Tripitaka aan.
Koninklijke kronieken en gedichten
Tijdens de periode van het Koninkrijk Ayutthaya (1350–1767) begon een traditie van het op schrift stellen van koninklijke kronieken en epische gedichten. Werken zoals de Ramakian werden in deze periode ontwikkeld. Dit is een prachtig epos dat in zijn essentie gaat over goed en kwaad. De Ramakian is een cultureel referentiepunt dat de Thaise ideeën over leiderschap, heroïek en moraliteit belichaamt.
Wist je dat het Thaise nationale epos, de Ramakian, eigenlijk een lokale aanpassing is van het Indiase epos Ramayana? Terwijl de basisstructuur van het verhaal hetzelfde blijft, zijn er verschillende aanpassingen gemaakt om het verhaal te lokaliseren en aan te passen aan de Thaise cultuur en geschiedenis. Dit epos is niet alleen bekend als een literair werk, maar heeft ook invloed gehad op verschillende andere aspecten van de Thaise cultuur, zoals dans, theater en beeldende kunst. De verhalen van de Ramakian zijn vaak te zien op de muren van tempels en in traditionele Thaise kunstvormen zoals het schaduwspel. Het blijft een essentieel onderdeel van de Thaise literaire en culturele identiteit.
Het onderstaande boek vormt een goede introductie tot de Ramaikan. Dankzij de illustraties is het vrij lastige verhaal toch erg toegankelijk gemaakt.
Volksverhalen en mythen
Naast de formele vormen van vroege literatuur, zoals de Ramakian, kwamen er ook steeds meer volksverhalen en mythen. Deze waren vaak mondeling overgeleverd en bevatten een schat aan lokale wijsheid, humor en levensovertuigingen. Ze waren meer toegankelijk voor de algemene bevolking en werden vaak gezongen of verteld tijdens gemeenschapsevenementen.
Het allerberoemdste werk dat hier onder valt is het Khun Chang Khun Phaen. Dit is een van de beroemdste werken uit de oude Thaise literatuur. De plot is een liefdesverhaal, dat zich afspeelt tegen een achtergrond van oorlog en eindigt in een grote tragedie. Dit volksepos werd een lange tijd doorverteld van generatie op generatie. Het gaat over romantiek, avontuur, geweld, klucht en magie. Het werd later door het Siamese hof aangenomen en opgeschreven, met een bijdrage van twee koningen.
Moderne Thaise literatuur
Met de modernisering in de 19e en 20e eeuw kwamen westerse invloeden de Thaise literatuur binnen. Romans, korte verhalen en poëzie in de moderne zin werden populair. Belangrijke schrijvers uit deze periode zijn onder andere Kulap Saipradit (Siburapha) en Kukrit Pramoj. Ze behandelden thema’s zoals sociale rechtvaardigheid, moderniteit versus traditie, en de invloed van het Westen op de Thaise cultuur.
Behind the Painting
Als ik een boek aan moet raden uit deze periode, dan is het Behind The Painting: And Other Stories van Siburapha. In dit boek staan drie korte verhalen van de schrijver, waaronder het wereldberoemde Behind The Painting. Dit verhaal volgt een Thaise student die in Japan studeert en verliefd wordt op een oudere Thaise vrouw. De roman weerspiegelt de naoorlogse Thaise samenleving in de ijdelheid van de aristocratie en het pragmatisme van de nieuwe elite. Parallel aan de Thaise culturele thema’s gaat het verhaal ook over de angst voor ouder worden en de grillen van de liefde.
Four Reigns
Naast dit boek is misschien wel Four Reigns / สี่แผ่นดิน, Si Phaendin) het bekendste werk uit de modernere Thaise literatuur. Dit werk is geschreven door Kukrit Pramoj en uitgebracht in 1953. De roman volgt het leven van Phloi (พลอย ), een meisje uit een adellijke familie dat aan het koninklijk hof komt wonen. Terwijl ze opgroeit en haar leven leidt tijdens de regeringen van koningen Rama V tot Rama VIII (1868–1946), is ze getuige van de sociale en politieke veranderingen in het land die leiden tot en volgen op de afschaffing van de absolute monarchie.in 1932.
Hedendaagse literatuur
In de hedendaagse literatuur zien we een mix van traditionele en moderne elementen. Jonge schrijvers zoals Duanwad Pimwana (1969) en Pitchaya Sudbanthad (1976) spelen met nieuwe literaire vormen en verkennen thema’s als stedelijke vervreemding, politieke onrust, en de smeltkroes van culturen. Uit deze periode raad ik het boek Bangkok Wakes to Rain van Pitchaya Sudbanthad aan. Dit boek is zijn debuutroman. Het werd door de New York Times en de Washington Post op de shortlist gezet de 100 Notable Books of 2019. Dit boek speelt zich af in de chaos van het negentiende-eeuwse Siam.
Leuk om te weten: In de Thaise literatuur valt het op dat vrouwelijke auteurs een prominente rol spelen. Bijvoorbeeld Duanwad Pimwana. Vrouwelijke auteurs schenken onder andere aandacht aan de genderdynamiek en sociale rol van vrouwen in Thailand. Deze werken dienen niet alleen als sociale commentaar maar ook als een platform voor de emancipatie en zelfexpressie van vrouwen.
Vijf populaire moderne Thaise auteurs
Ik kijk tijdens mijn reis De wereld rond in boeken ook naar wat meer moderne schrijvers. Deze zijn minstens zo interessant en relevant. Hieronder heb ik vijf van mijn favoriete Thaise auteurs opgesomd, met daarbij één of meerdere boeken die ik je van harte aan kan raden.
Sunisa Manning
Sunisa Manning is een Thais-Amerikaanse schrijfster die in Bangkok is geboren en opgegroeid. Ze staat bekend om haar werk dat zich richt op sociale en politieke kwesties, zowel in Thailand als wereldwijd. Haar roman genaamd A Good True Thai heeft veel aandacht gekregen voor de genuanceerde manier waarop ze de moderne Thaise geschiedenis en cultuur onderzoekt. Manning heeft zowel in de Verenigde Staten als in Thailand gewoond. Dit zie je goed terug in haar werk.
Chart Korbjitti
Chart Korbjitti is een vooraanstaande Thaise schrijver, geboren in 1954. Hij won tweemaal de prestigieuze S.E.A. Write Award en is bekend om zijn realistische weergave van het Thaise plattelandsleven en sociale thema’s. Zijn bekendste werken zijn onder andere The Judgment en Time.
Veeraporn Nitiprapha
Veeraporn Nitiprapha is een moderne Thaise schrijver die bekend staat om haar lyrische stijl en de manier waarop ze traditionele Thaise thema’s combineert met hedendaagse kwesties. Ze heeft meerdere literaire prijzen gewonnen, waaronder de S.E.A. Write Award voor haar boek Blind Earthworm in a Labyrint. Dit boek is overigens ook meteen een aanrader van mijn kant!
Prabda Yoon
Prabda Yoon is een Thaise schrijver en kunstenaar, geboren in 1973. Hij heeft een significante impact gehad op de moderne Thaise literatuur, vooral door zijn experimentele stijl en thema’s die variëren van postmodernisme tot sociale kritiek. Zijn bekende werken zijn Twenty Years of Probability en The Sad Part Was
Rattawut Lapcharoensap
Rattawut Lapcharoensap is een Thais-Amerikaanse schrijver, geboren in 1979 in Chicago maar opgegroeid in Bangkok. Hij is vooral bekend om zijn debuutverhalenbundel Sightseeing, die een rijke variëteit aan personages en sociale kwesties in modern Thailand belicht. Zijn werk is vertaald in meer dan een dozijn talen en heeft internationale erkenning gekregen. Het boek Sightseeing is overigens absoluut de moeite waard om te lezen. Dit speelt zich af in het hedendaagse Thailand en zijn genereuze, stralende verhalen over familiebanden, jeugdige romantiek, generatieconflicten en culturele verschuivingen onder het glanzende oppervlak van een warme, paradijselijke setting. Een prachtig boek!
Reizen naar Thailand: een goede reisgids is essentieel
Ga je op reis naar Thailand? Dan mag een reisgids niet ontbreken. Ik had mijn reis vrijwel volledig gepland met de onderstaande reisgidsen.
Mijn aanrader uit Thailand
Nadat ik je uitgebreid informatie heb gegeven over de literaire geschiedenis van een land, geef ik je altijd één boek dat je moet lezen. Een hele lastige taak, maar ook deze keer is het mij weer gelukt. Ik raad je aan om 🇬🇧 Four Reigns / 🇹🇭 สี่แผ่นดิน / Si Phaendin) van Kukrit Pramoj te lezen. Dit werk geeft je een prachtig inzicht in de Thaise geschiedenis en cultuur. Het is zeker geen boek dat je binnen één zitting leest. Neem er de tijd voor en vergeet er niet van te genieten. Een must-read voor iedereen die interesse heeft in Thaise literatuur.
